Soạn bài Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài) gồm các phần Bố cục, Dàn Ý, Luyện tập và những bài Văn Mẫu hay nhất.
[toc]I. Bố cục soạn bài Vợ Chồng A Phủ
– Phần 1 (từ đầu … “bao giờ chết thì thôi“): tâm trạng và hoàn cảnh sống của Mị
– Phần 2 (tiếp … “đánh nhau ở Hồng Ngài“): Hoàn cảnh của A Phủ
– Phần 3 (còn lại): Cuộc tự giải thoát của Mị và A Phủ
Câu 1 (trang 14 sgk ngữ văn 12 tập 2)
Cảnh ngộ của Mị:
+ Là con dâu gạt nợ (do cha mẹ Mị không trả được nợ cho thống Lí)
+ Mị làm đi làm lại những công việc thường ngày, không ngừng nghỉ, lùi lũi như con rùa trong xó cửa
+ Sống trong căn phòng chỉ có ô vuông bằng bàn tay, không biết được trời mưa hay nắng
+ Tính cách và thân phận của Mị:
+ Trước khi về nhà thống Lí: Mị là cô gái trẻ đẹp, hiền dịu, có hiếu với cha mẹ, chăm chỉ và có nhiều chàng trai để mắt tới
+ Khi về nhà thống Lí: Mị sống vật vờ, héo mòn
– Đêm tình mùa xuân:
+ Mị nhớ lại tất cả kỉ niệm trước kia của mình: cô gái có tài thổi sáo rất hay, tiếng sáo đưa Mị thoát khỏi thực tại
+ Mị sắm sửa đi chơi thì A Sử về, hắn trói Mị vào cột nhà, khiến cô chịu đau đớn tinh thần, thể xác
– Khi nhìn thấy A Phủ bị trói: Mị dửng dưng rồi khi nhìn thấy hai giọt nước mắt A Phủ lăn dài trên gò má, Mị tỉnh thức, nàng cởi trói cho A Phủ cả hai người chạy trốn
→ Tâm trạng Mị từ tuyệt vọng tới hi vọng, Mị dám đứng lên đấu tranh để thoát khỏi kìm hãm
Câu 2 (trang 15 sgk ngữ văn 12 tập 2)
*Nhân vật A Phủ:
– Chàng trai khỏe mạnh, có tài, nhiều cô gái trong bản mê
– Dám đánh trước thái độ hống hách, cậy quyền thế của A Sử
+ Các động từ mạnh diễn tả hành động của A Phủ: chạy vụt ra, ném con quay, xộc tới, kéo, xé, đánh tới tấp
+ Hành động quyết liệt thể hiện lòng căm thù trước kẻ thù
+ Yêu công lí, tính cách can trường
– A Phủ bị bắt, phải vay nhà thống lí một trăm đồng bạc nộp vạ cho làng, nên chàng trở thành người ở đợ nhà thống lí
– A Phủ làm mất bò, bị thống lí trói vào cột giữa trời
– A Phủ được Mị cứu thoát khỏi nhà thống lí, nước mắt A Phủ thức tỉnh Mị
– A Phủ khao khát được sống tự do, điều đó giúp chàng chiến thắng nỗi đau thể xác và số phận nghiệt ngã để giành lấy tự do
*Cách miêu tả nhân vật
– Nhân vật Mị: được miêu tả bằng nghệ thuật so sánh, thủ pháp vật hóa, cực tả nỗi cơ cực đời Mị
+ Sử dụng hình ảnh ẩn dụ độc đáo, nói lên số phận bất hạnh của Mị
– Nhân vật A Phủ: được khắc họa thông qua hành động, làm nổi bật tính cách táo bạo, gan góc, sự phản kháng mạnh mẽ của chàng trai yêu tự do.
Câu 3 (trang 15 sgk ngữ văn 12 tập 1)
Nét độc đáo trong cách quan sát và diễn tả của tác giả về đề tài miền núi:
– Chi tiết, hình ảnh miêu tả núi rừng đậm chất thơ
– Cách kể chuyện tự nhiên, sinh động. Truyện có kết cấu, bố cục chặt chẽ, cách dẫn dắt lôi cuốn, sự đan cài chi tiết khéo léo
– Nghệ thuật xây dựng nhân vật bằng nhiều bút pháp khác nhau khắc họa được tính cách, số phận nhân vật: tả tâm lí, ngoại hình gắn với suy nghĩ thầm lặng
– Ngôn ngữ mang âm hưởng núi rừng, giọng điệu trần thuật có sự hòa kết giọng người kể với nhân vật tạo chất trữ tình
II. Dàn ý tác phẩm Vợ Chồng A Phủ
1. Phân tích đề
– Kiểu bài: dạng bài phân tích một tác phẩm văn học.
– Vấn đề nghị luận: nội dung, các nhân vật, đặc sắc nghệ thuật của truyện Vợ chồng A Phủ
– Phạm vi dẫn chứng, tư liệu: các căn cứ, hình ảnh, chi tiết, câu nói… thuộc phạm vi văn bản đoạn trích Vợ chồng A Phủ.
2. Xác lập luận điểm, luận cứ
– Luận điểm 1: Phân tích nhân vật Mị
+ Trước khi trở thành con dâu gạt nợ
+ Từ khi trở thành con dâu gạt nợ
+ Sức sống tiềm tàng
– Luận điểm 2: Phân tích nhân vật A Phủ
+ Số phận, hoàn cảnh
+ Tích cách nhân vật
3. Sơ đồ tư duy
4. Chi tiết dàn ý phân tích truyện Vợ chồng A Phủ
a) Mở bài
– Tô Hoài là nhà văn có lối trần thuật hóm hỉnh, ông có sở trường về loại truyện phong tục và hồi kí.
– Vợ chồng A Phủ được in trong tập Truyện Tây Bắc, tác phẩm là sự phản ánh nỗi khổ của đồng bào Tây Bắc dưới ách thống trị của thực dân Pháp, đồng thời ngợi ca vẻ đẹp con người nơi đây.
b) Thân bài
* Phân tích nhân vật Mị
– Trước khi trở thành con dâu gạt nợ
+ Mị là cô gái người Mông trẻ trung, hồn nhiên, có tài thổi sáo.
+ Mị đã từng yêu, luôn khao khát đi theo tiếng gọi của tình yêu.
+ Hiếu thảo, chăm chỉ, ý thức được giá trị cuộc sống tự do nên sẵn sàng làm nương ngô trả nợ thay cho bố.
– Từ khi trở thành con dâu gạt nợ
+ Nguyên nhân: món nợ truyền kiếp từ thời cha mẹ Mị, tục cướp vợ của người Mông đem về cúng trình ma. Người lao động bị cả cường quyền và thần quyền buộc chặt.
+ Mị phải chịu những đày đọa về thể xác: phải làm việc không kể ngày đêm, “không bằng con trâu con ngựa” ; bị đánh đập dã man: bị trói, đạp vào mặt, …
+ Mị dần trở nên chai sạn với nỗi đau: một cô gái lúc nào cũng “mặt buồn rười rượi”, không quan tâm đến thời gian (hình ảnh ô cửa sổ), sống lầm lũi “như con rùa nuôi trong xó cửa”, “ở lâu trong cái khổ Mị quen rồi”.
+ Trong đêm hội mùa xuân ở Hồng Ngài, sức sống của Mị đã trỗi dậy:
- Âm thanh cuộc sống bên ngoài (tiếng trẻ con chơi quay, tiếng sáo gọi bạn tình, ..) đánh thức những kỉ niệm trong quá khứ.
- Mị ý thức được sự tồn tại của bản thân “thấy phơi phới trở lại”, “Mị còn trẻ lắm …”, với khát khao tự do, thắp sáng căn phòng tối, muốn “đi chơi tết” chấm dứt sự tù đày.
- Khi bị A Sử trói, lòng Mị vẫn lửng lơ theo tiếng sáo, tiếng hát của tình yêu đến những đám chơi. Lúc vùng dậy cô chợt tỉnh trở về với hiện thực.
=> Mị luôn tiềm tàng sức sống mãnh liệt, sức sống ấy luôn âm ỉ trong lòng người con gái Tây Bắc và chỉ chờ có cơ hội để bùng lên mạnh mẽ.
+ Khi A Phủ làm mất bò, bị phạt trói đứng:
- Ban đầu Mị dửng dưng bởi sau đêm tình mùa xuân, cô trở lại là cái xác không hồn.
- Khi thấy giọt nước mắt của A Phủ khiến Mị đồng cảm, chợt nhớ đến hoàn cảnh của mình trong quá khứ, Mị lại biết thương mình và thương cho kiếp người bị đày đọa “có lẽ ngày mai người kia sẽ chết, chết đau,… phải chết”.
- Bất bình trước tội ác của bọn thống lí, Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ. Mị sợ cái chết, sợ nhà thống lí, cô chạy theo A Phủ tìm lối thoát.
=> Mị là người con gái lặng lẽ mà mạnh mẽ, hành động của Mị đã đạp đổ cường quyền, thần quyền của bè lũ thống trị miền núi.
Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị để thấy được vẻ đẹp tâm hồn và sức mạnh phi thường của Mị trong hoàn cảnh phong kiến lúc bấy giờ.
* Phân tích nhân vật A Phủ
– Số phận:
+ Mồ côi cha mẹ, không còn người thân
+ Lớn lên đi làm thuê, sau đó trở thành người ở gạt nợ nhà thống lí Pá Tra.
+ Khi trở thành người ở gạt nợ:
- Nguyên nhân: đánh con quan, thua cuộc trong vụ xử kiện quái gở.
- A Phủ chịu sự đày đọa về mặt thể chất: phải làm những công việc nặng, nguy hiểm: “đốt rừng, cày nương, săn bò tót,…”, không có giá trị bằng một con bò, làm mất bò mà bị trói đứng đến chết.
– Tích cách:
+ Lúc nhỏ mạnh mẽ, gan bướng: khi bị bán xuống cánh đồng thấp lại trốn lên núi cao
+ Lớn lên là chàng trai khỏe mạnh chăm chỉ, tháo vát, biết làm mọi công việc.
+ Là người biết bất bình trước bất công (đánh A Sử)
+ Khao khát tự do (nén đau để vùng chạy khi được cắt dây trói).
=> Khi phân tích nhân vật A Phủ ta thấy A Phủ được nhìn từ bên ngoài với những lời nói ngắn gọn, hành động dữ dội mạnh mẽ.
c) Kết bài
– Nghệ thuật: ngôn ngữ, cách nói đậm chất miền núi, lối trần thuật linh hoạt với sự dịch chuyển điểm nhìn trần thuật, miêu tả thành công tâm lí nhân vật và hình ảnh thiên nhiên.
– Tác phẩm chứa đựng giá trị nhân đạo sâu sắc: sự cảm thông với số phận đau khổ của những con người chịu áp bức, tố cáo lên án bọn thống trị miền núi, bọn thực dân, ngợi ca vẻ đẹp, sức sống tiềm tàng trong mỗi con người Tây Bắc.
III. Luyện tập
Giá trị nhân đạo của tác phẩm:
– Cảm thông với cảnh ngộ, nỗi khổ của người dân miền núi Tây Bắc
– Phát hiện ra sức sống tiềm tàng, khát vọng tự do, hạnh phúc của con người
– Ngợi ca tình cảm, lòng trắc ẩn, sự đồng cảm của những người bị áp bức
– Mở ra con đường sống tự do
IV. Văn mẫu về tác phẩm Vợ Chồng A Phủ của nhà văn Tô Hoài
5 bài văn mẫu Vợ Chồng A Phủ hay
TẢI TÀI LIỆUTop 7 bài phân tích tác phẩm Vợ Chồng A Phủ
TẢI TÀI LIỆUTổng hợp soạn văn 12 đẩy đủ, súc tích nhất