Soạn bài Ông già và biển cả (Hê-Minh-Uê) gồm 3 phần Bố Cục, Luyện tập, Dàn ý và Văn Mẫu. Hy vọng đem đến cho các bạn một gợi ý tốt khi soạn bài.
[toc]I. Bố cục Ông già và biển cả (Hê-Minh-Uê)
– Phần 1 (từ đầu … “ông lão và con thuyền“): Cuộc chiến đấu của ông lão Xan-ti-a-gô
– Phần 2 (còn lại): Xan-ti-a-go mang thành phẩm trở về
Câu 1 (trang 135 sgk ngữ văn 12 tập 2)
Hình ảnh con cá kiếm được miêu tả lặp đi lặp lại mang nhiều hàm ý
Mặc dù cho thấy đã ba ngày hai đêm theo đuổi con cá kiếm nhưng ông lão chưa nhìn thấy con cá
+ Ông cảm nhận con cá qua sợi dây, qua vòng lượn từ rộng tới hẹp, từ gần tới xa, cho thấy ông lão giàu kinh nghiệm
+ Hình ảnh của con cá chính là khát vọng, hoài bão của con người, con người luôn theo đuổi ước mơ cua mình một cách bền bỉ
Câu 2 (trang 135 sgk ngữ văn 12 tập 2)
Bằng sự nhạy bén của ông già nhiều năm kinh nghiệm, ông đã huy động mọi khả năng vào cuộc chiến
+ Về thị giác: phán đoán con cá thông qua đường bơi nghiêng, sức căng của sợi dây
+ Về xúc giác: Cảm nhận được từng cử động của nó qua sợi dây
+ Ông lão đâm trúng con cá, nó vụt lên khỏi mặt nước, phô hết vẻ khổng lồ, sức lực
→ Các chi tiết được sắp xếp theo trình tự cuộc chinh phục cá kiếm, từ quan sát, cảm nhận khi con cá cố vùng vẫy để thoát rồi sau đó tới gần hơn.
Câu 3 (trang 135 sgk ngữ văn 12 tập 2)
Đoạn trích: ông lão cảm nhận con cá với cảm xúc của kẻ đi săn, muốn giết đối thủ nhưng lại con đối thủ như người xứng tầm, người anh em, cảm phục nó
+ Lời thoại thân mật với cá: đừng nhảy, cá ơi, tao chưa từng thấy … anh em ạ → Coi cá như con người
+ Chiêm ngưỡng con cá kiếm, vẻ đẹp của nó
+ Thán phục hành động chấp nhận cuộc chiến của nó ( làm đứt dây câu, hoặc lật thuyền)
– Mối quan hệ ông lão và con cá: đa chiều, phức tạp
+ Người đi câu – con mồi được câu
+ Hai đối thủ cân sức, cần tài
+ Hai người bạn chí cốt
+ Cái đẹp, người thưởng thức cái đẹp
+ Cách đối xử con người với môi trường
Câu 4 (trang 135 sgk ngữ văn 12 tập 2)
| Con cá trước khi chết | Con cá sau khi chết |
|---|---|
| – Khổng lồ, đẹp: đuôi lớn hơi hai lưỡi hái lớn, màu tím hồng, thân hình đồ sộ- Phẩm chất: khôn ngoan, kiên cường, chịu đựng…→ Mang tầm vóc, vẻ đẹp, sự oai hùng, kì vĩ, duyên dáng | – Vẫn mang nét kiêu hùng:+ Cố vùng vẫy, nhô lên phô diễn cái đẹp, không chấp nhận cái chết+ Con cá trắng bạc, thẳng đơ, bồng bềnh trôi theo sóng→ Vẫn kiêu hùng, kì vĩ |
II. Luyện tập Ông già và biển cả (Hê-Minh-Uê)
Bài 1 (trang 135 sgk ngữ văn 12 tập 2)
Ngoài việc miêu tả bằng lời kể chuyện, còn có nguồn gốc trực tiếp nói lên hành động và thái độ của ông lão trước con cá kiếm thì đó là ngôn ngữ đối thoại nội tâm của nhân vật Xan-ti-a-gô
– Ý nghĩa của lời phát biểu trực tiếp:
+ Người đọc hình dung được sự việc đang diễn ra trực tiếp
+ Hình thức đối thoại chứng tỏ Xan-ti-a-go chiêm ngưỡng được con cá kiếm như một con người
+ Vẻ đẹp của con người khi chinh phục, hoàn thiện giấc mơ của mình
→ Hình tượng ông lão và con cá kiếm mang ý nghĩa biểu tượng, gợi ra nhiều tầng nghĩa của tác phẩm
→ Hình tượng ông lão và con cá kiếm mang nghĩa biểu tượng, gợi lên triết lí tảng băng trôi của tác giả
Câu 2 (Trang 315 sgk ngữ văn 12 tập 2)
Cách dịch ông già và biển cả tạo nên nhịp cân xứng của tiêu đề, không chỉ thế, tiêu đề này gợi lên cho người đọc sự đối lập của hai hình tượng:
+ Người già cả, sức yếu >< biển lớn, bao la, dữ dội
+ Con người có hạn >< tự nhiên vô hạn
+ Con người và tự nhiên song song cùng tồn tại
III. Dàn ý
1. Mở bài
– Hê–minh–uê là nhà văn nổi tiền của Mĩ và thế giới, được xem là một trong những người đã khai sinh ra nền văn chương Mĩ, ông là người đề xướng sáng tác van chương theo nguyên lí “tảng băng trôi” (một phần nổi, bảy phần chìm).
– “Ông già và biển cả” là một trong những sáng tác hay nhất của ông, tác phẩm thể hiện rõ nguyên lí “tảng băng trôi”.
2. Thân bài
Hình tượng con cá kiếm
– Đó là một con cá lớn và đẹp: “cái đuôi lớn hơn cả chiếc hái lớn màu tím hồng dựng lên trên mặt đại dương xanh thẫm”, “một cái bóng đen vượt qua dưới con thuyền”, bộ vây to sụ nặng hơn mười tấn.
– Có sức mạnh ghê gớm: “những vòng bơi của nó khiến ông lão hoa mắt chóng mặt”, “ ông cảm nhận được cú nẩy mạnh đột ngột ở sợi dây do con cá gây ra”.
– Dù cận kề cái chết vẫn luôn kiên cường, bất khuất: “nó phóng lên khỏi mặt nước phô tầm vóc khổng lồ, vẻ đẹp và sức lực”.
– Nhận xét: Tầm vóc của con cá khiến chiến thắng của ông lão trở nên vinh quang hơn.
+ Con cá là đại diện cho sức mạnh và vẻ đẹp của thiên nhiên.
+ Đại diện cho những khó khăn thử thách trong cuộc sống con người phải vượt qua.
+ Đó còn là cái đẹp, những ước mơ, sáng tạo nghệ thuật của người nghệ sĩ.
Hình tượng ông lão đánh cá
– Sau 84 ngày đêm thất bại, ông lão vẫn cố gắng tìm kiếm và cuối cùng đã tìm được con cá kiếm lớn:
+ Ông là một lão ngư kiên trì.
+ Đó còn là biểu tượng cho người nghệ sĩ không ngừng sáng tạo, tìm kiếm cái mới trong nghệ thuật.
– Khi chiến đấu với con cá khổng lồ, ông đã chiến thắng nó, ông là một lão đánh ca lành nghề:
+ Chỉ cần nhìn độ nghiêng, độ chếch của sợi dây ông có thể biết con cá đang bơi vòng tròn hay liên tục ngoi lên trong lúc bơi.
+ Dựa trên sự căng chùng của sợi dây có thể đoán được con cá đang làm gì.
+ Điêu luyện trong hành động phóng lao trúng tim con cá.
– Ông có sức mạnh ý chí phi thường, chiến thắng con cá kiếm:
+ Luôn tin tưởng vào khả năng của bản thân: “tao sẽ tóm được mày ở đường lượn, ta sẽ di chuyển được nó”.
+ Dù đã rất mệt mỏi sau chuỗi ngày dài trên biển, ông vẫn cố gắng chiến đấu với con cá kiếm khổng lồ.
– Nhận xét: Sau cuộc chiến, ông đã chiến thắng con cá lớn, điều này khẳng định:
+ Khát vọng của ông lão chính là khát vọng muốn chinh phục thiên nhiên của con người.
+ Sức mạnh phi thường, khả năng của con người không hề giới hạn.
+ Nhà văn thể hiện sự tin tưởng vào sức mạnh của con người.
+ Người nghệ sĩ sau quá trình lao động nghệ thuật đã đạt được thành quả mình mong muốn.
3. Kết bài
– Khái quát giá trị nghệ thuật: xây dựng hình tượng bằng bút pháp miêu tả sống động, chuyển hóa bức tranh với những đường nét trần trụi, chân thực sang một lớp nghĩa hàm ẩn, rộng lớn.
– Tác phẩm phản ánh hành trình khám phá, chinh phục thiên nhiên và nghệ thuật của con người. Con đường dẫn đến thành công phải trải qua bao khó khăn, cần phải có sự kiên trì.
IV. Những bài văn mẫu hay nhất
Phân tích tác phẩm và 6 bài văn mẫu
TẢI TÀI LIỆUPhân tích tác phẩm và 8 mẫu
TẢI TÀI LIỆUTổng hợp soạn văn 12 đẩy đủ, súc tích nhất